Zasady dotyczące wliczania oceny z religii lub etyki do średniej ocen w szkole budzą wiele pytań. Sprawdź, jakie przepisy obowiązują obecnie i co zmieni się w najbliższych latach. Dowiedz się, czy ocena z tych przedmiotów wpływa na świadectwo z wyróżnieniem.
Aktualne zasady w roku szkolnym 2024/2025
Od 1 września 2024 roku obowiązują nowe przepisy. Ocena z religii nie wlicza się do średniej ocen. Dotyczy to wszystkich etapów edukacji. Ta zmiana ma istotne znaczenie dla uczniów. Nie może już zaważyć na tym, czy uczeń otrzyma świadectwo z wyróżnieniem.
Świadectwo z wyróżnieniem, popularnie nazywane „czerwonym paskiem”, wymaga średniej ocen co najmniej 4,75. Wymagana jest także wzorowa lub bardzo dobra ocena z zachowania. Ocena z religii lub etyki umieszczana jest na świadectwie. Znajduje się bezpośrednio po ocenie zachowania. Jeśli uczeń nie uczęszczał na żadne z tych zajęć, na świadectwie pojawia się pozioma kreska.
Czy ocena z religii wlicza się do średniej w roku szkolnym 2024/2025?
Nie, ocena z religii oraz etyki nie wlicza się do średniej ocen od 1 września 2024 roku.
Czy ocena z religii wpływa na świadectwo z czerwonym paskiem?
Nie, ocena z religii nie wpływa na uzyskanie świadectwa z wyróżnieniem od 1 września 2024 roku.
Co pojawia się na świadectwie, gdy uczeń nie chodzi na religię ani etykę?
Na świadectwie wpisywana jest pozioma kreska w miejscu oceny z religii lub etyki.
Planowane zmiany od 1 września 2025 roku
Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje kolejne zmiany. Od 1 września 2025 roku religia i etyka będą nauczane w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Rozporządzenie w tej sprawie podpisała minister Barbara Nowacka. Ta decyzja spotkała się ze sprzeciwem. Komisja Wychowania Katolickiego KEP wyraża dezaprobatę wobec planów. Sprzeciwia się zmniejszeniu liczby godzin. Nie ma zgody na umieszczanie zajęć na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej. Nie ma zgody na niewliczanie oceny do średniej. Nie ma zgody na nieumieszczanie oceny na świadectwie. Obecnie w systemie edukacji pojawią się trzy przedmioty nieobowiązkowe. Będą to religia, etyka i edukacja zdrowotna.
Organizacje takie jak Ordo Iuris uważają zmiany za eksperymentalną inżynierię społeczną. Przygotowały obywatelską inicjatywę ustawodawczą. Stowarzyszenie Katechetów Świeckich również wyraża sprzeciw. Twierdzą, że żadna grupa nauczycieli nie doświadczyła takiej dyskryminacji. Mowa tu o nauczycielach religii. Jest ich ponad 28 tysięcy w Polsce.
Status religii i etyki w polskiej szkole
Nauka religii i etyki jest organizowana w szkołach publicznych. Odbywa się na życzenie rodziców. Pełnoletni uczniowie sami wyrażają takie życzenie. Od 1 września 2014 roku obowiązuje forma pisemnego oświadczenia. Religia i etyka nie są przedmiotami obowiązkowymi dla ucznia. Udział w nich jest dobrowolny.
Uczeń ma kilka możliwości wyboru. Może uczestniczyć w zajęciach z religii. Może wybrać zajęcia z etyki. Może chodzić na oba przedmioty. Może też nie wybrać żadnego z nich. Z uczestnictwa w tych zajęciach można zrezygnować. Jest to możliwe na każdym etapie edukacji. Rezygnacja jest możliwa także w trakcie roku szkolnego.
Prawną podstawę organizowania nauki religii stanowi Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach.
Czy religia jest przedmiotem obowiązkowym w szkole?
Nie, religia i etyka nie są przedmiotami obowiązkowymi. Udział w nich jest dobrowolny i zależy od woli rodziców lub pełnoletniego ucznia.
Kto decyduje o udziale ucznia w lekcjach religii?
Decyzję podejmują rodzice w przypadku uczniów niepełnoletnich, a pełnoletni uczniowie samodzielnie.
Religia a średnia ocen – kontekst prawny i historyczny
Lekcje religii istnieją w polskim systemie oświatowym od ponad trzydziestu lat. Ich organizację reguluje między innymi Konkordat między Polską a Stolicą Apostolską. Został on zawarty 28 lipca 1993 roku. Konkordat uznaje prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci. Gwarantuje organizację nauki religii w szkołach publicznych. Odbywa się to zgodnie z wolą zainteresowanych.
Kwestię wliczania ocen z religii do średniej rozstrzygał Trybunał Konstytucyjny. W wyroku z 2 grudnia 2009 roku uznał, że wliczanie ocen z religii lub etyki do średniej jest konsekwencją umieszczania ich na świadectwie. Ocena z religii może także stanowić pomoc dla nadzoru pedagogicznego. Większość przedstawicieli doktryny prawa wyznaniowego uważa wliczanie ocen z religii do średniej za słuszne.
Mimo to, od 1 września 2024 roku, ocena ta przestała być wliczana do średniej. Decyzji Trybunału Konstytucyjnego uznającej zmiany MEN za bezprawne rządzący nie biorą pod uwagę.
Rola i wartość lekcji religii w szkole
Lekcje religii w szkole budzą kontrowersje. Wywołują także dyskusje w społeczeństwie. Dyskusja trwa od dawna. Nie wszyscy zgadzają się z opiniami na ich temat. Ksiądz Sebastian Picur wymienił 5 zalet religii w szkołach. Twierdzi, że każdy powinien mieć wybór. Inni uważają, że religia powinna być w salkach katechetycznych. W szkole powinno być religioznawstwo. Jedna z internautek napisała, że lekcja religii jest potrzebna. Uważa, że to jedyne źródło nauk moralnych w szkołach.
Komisja Wychowania Katolickiego KEP podkreśla wartość lekcji religii. Mówi o wartości wychowawczej, kulturowej i historycznej. Religia i jej treści stanowią element integralnego wychowania człowieka. Integralne wychowanie obejmuje sfery: intelektualną, fizyczną, społeczną i duchową. Lekcje religii mogą kształtować wartości moralne. Rozwijają rozumienie kultury i historii. Uczą refleksji i krytycznego myślenia. Pomagają w poszukiwaniu tożsamości duchowej. Kształtują poszanowanie różnorodności religijnej.
Polska kultura jest głęboko zakorzeniona w chrześcijaństwie. Ponad 1050-letnia tradycja wpłynęła na historię. Ukształtowała sztukę, literaturę, architekturę i obyczaje. Lekcje religii pomagają poznać korzenie naszej cywilizacji. Uczą budować dojrzałe relacje. Są okazją do rozmowy o najważniejszych problemach życia. Uczą, jak pokonywać trudności. Chronią przez to psychikę.
„Podkreślamy bardzo mocno wartość wychowawczą, kulturową i historyczną lekcji religii.” – biskup Wojciech Osial
„Każdy powinien mieć wybór.” – ksiądz Sebastian Picur
„Religia powinna być w salkach katechetycznych przy kościele, a w szkole jeżeli już, to powinno być religioznawstwo, żeby poznać wszystkie religie.” – Internauta
„Wypowiem się jako ateistka. Moim zdaniem lekcja religii w szkole jest potrzebna, chociażby dlatego, że na ten moment jest to jedyne źródło nauk moralnych w szkołach.” – Internautka
Warto podjąć wysiłek i skorzystać z możliwości uczestnictwa. Udział w lekcjach religii jest szansą na lepsze poznanie Boga. Sprzyja rozwojowi duchowemu i moralnemu.
Dyskusja o obecności religii w szkołach
Spór o religię w szkołach trwa. Temat co jakiś czas powraca w debacie publicznej. Ministerstwo Edukacji Narodowej rozważa różne zmiany. Mowa o przeniesieniu zajęć na pierwsze lub ostatnie godziny lekcyjne. Komisja Wychowania Katolickiego KEP wyraża sprzeciw wobec takich pomysłów. Uważa, że naruszają zasady prawne.
Zwolennicy lekcji religii w szkole podkreślają ich znaczenie. Uważają, że lekcja religii jest ważnym przedmiotem szkolnym. Należy przeciwstawiać się pomysłom jej „wyprowadzenia ze szkół”. Wymaga się od lekcji religii realizacji celów. Nie są one ich podstawowym zadaniem. Nauczyciele religii są poddawani ciągłej formacji. Odpowiada za to diecezja. Współdziałanie w realizacji celów lekcji religii jest kluczowe. Należy traktować lekcję religii jako zdobywanie konkretnej wiedzy.
„Nie, ocena z religii oraz etyki nie wlicza się do średniej na każdym etapie edukacji.” – Cytat z danych
„W związku z tym nie może zaważyć na tym, czy uczeń otrzyma świadectwo z wyróżnieniem.” – Cytat z danych
Dyskusja dotyczy także finansowania lekcji religii. Pojawiają się sugestie, że powinny być finansowane przez kościół. Nie powinny być opłacane z budżetu państwa.
W 23 krajach na 27 w Europie lekcje religii odbywają się w szkole. W 8 krajach są obowiązkowe. W 5 krajach nie są organizowane w szkołach.
Podsumowanie
Od 1 września 2024 roku ocena z religii lub etyki nie wlicza się do średniej. Nie ma wpływu na świadectwo z wyróżnieniem. Ocena ta nadal pojawia się na świadectwie. Od 1 września 2025 roku planowane jest zmniejszenie wymiaru zajęć do jednej godziny tygodniowo. Mimo kontrowersji, lekcje religii i etyki pozostają dobrowolnymi przedmiotami w polskiej szkole. Decyzja o udziale należy do rodziców lub pełnoletnich uczniów. Dyskusja na temat roli, wartości i organizacji tych zajęć wciąż trwa.
Zobacz także:
- Czy ocena z religii wlicza się do średniej w 2025 roku? Ważne zmiany
- Jakie przedmioty liczą się do średniej w 8 klasie i podczas rekrutacji do szkoły średniej?
- Czy oceny ze szkoły średniej liczą się na studia?
- Jak obliczyć punkty do liceum i przygotować się do egzaminu ósmoklasisty
- Punkty do liceum: Jak działa system rekrutacji i co daje wolontariat?
