Od 1 września 2024 roku nauczyciele mogą korzystać z nowych, korzystniejszych zasad przechodzenia na emeryturę. Zmiany wprowadzono nowelizacją Karty Nauczyciela. Dowiedz się, kto może skorzystać z wcześniejszej emerytury i jakie warunki trzeba spełnić.
Co zmienia się w emeryturach nauczycielskich od września 2024?
Nowe przepisy dotyczące emerytur nauczycielskich obowiązują od 1 września 2024 roku. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. wprowadza zmiany do Karty Nauczyciela. Nauczyciele mogą przejść na emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Powszechny wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet. Dla mężczyzn wiek ten to 65 lat. Nowe zasady pozwalają na wcześniejsze zakończenie pracy zawodowej.
Zmiany te odzwierciedlają specyfikę pracy pedagogicznej. Wcześniejsza emerytura zależy od stażu pracy. Nauczyciele spełniający określone warunki uzyskują nowe uprawnienia. MRPiPS przygotowało projekt rozporządzenia w tej sprawie. Wydanie rozporządzenia było konieczne z powodu nowelizacji ustawy. Prawo do emerytury nauczycielskiej nie ustaje po osiągnięciu powszechnego wieku.
Kto może skorzystać z nowej emerytury nauczycielskiej?
Prawo do nowej emerytury nauczycielskiej przysługuje nauczycielom. Muszą oni spełnić określone warunki. Warunki są takie same dla kobiet i mężczyzn. Nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 roku mogą składać wnioski od 1 sierpnia 2024 roku. Dotyczy to osób, które ukończyły 58 lat przed dniem wejścia przepisów. Nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 roku, a przed 1 września 1969 roku, mogą przejść na emeryturę od 1 września 2025 roku. Wymagane jest ukończenie 56 lat w tym terminie. Nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 roku mogą korzystać z przepisów od 1 września 2026 roku.
Z prawa do nowej emerytury może skorzystać nauczyciel. Musi on rozpocząć pracę na stanowisku nauczyciela przed 1 stycznia 1999 roku. Nauczyciele, którzy mają już ustalony kapitał początkowy, składają w ZUS wniosek o emeryturę. Dołączają do niego dodatkowe dokumenty. Osoby bez ustalonego kapitału początkowego składają dokumenty potwierdzające okresy składkowe.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać wcześniejszą emeryturę?
Aby skorzystać z nowej emerytury nauczycielskiej, musisz spełnić łącznie kilka warunków. Warunki te są jednakowe dla obu płci. Oto kluczowe wymagania:
- Rozwiązanie stosunku pracy następuje na wniosek nauczyciela lub jego wygaśnięcie.
- Praca na stanowisku nauczyciela rozpoczęła się przed 1 stycznia 1999 roku.
- Posiadasz okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat.
- W tym okresie masz co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy nauczycielskiej.
- Nie masz prawa do emerytury bez względu na wiek na podstawie Karty Nauczyciela.
- Wysokość Twojej emerytury nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury.
Minimalny okres pracy pedagogicznej to 20 lat. Nauczyciele szkół specjalnych mają minimalny staż pracy 25 lat. Okres pracy w szczególnym charakterze dla obniżonego wieku to 15 lat.
Jakie są podstawowe warunki do spełnienia?
Musisz mieć co najmniej 30 lat okresu składkowego. W tym 20 lat pracy jako nauczyciel. Musisz też rozwiązać stosunek pracy.
Jakie dokumenty są wymagane do złożenia wniosku?
Przed złożeniem wniosku o emeryturę nauczycielską, sprawdź wymagane dokumenty. Złóż wniosek najlepiej na formularzu EMP. Przygotuj następujące dokumenty:
- Dowód osobisty oraz numery NIP i PESEL.
- Świadectwa pracy potwierdzające okresy zatrudnienia.
- Zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia z ostatnich 10-20 lat.
- Dokumenty potwierdzające 20 lat pracy pedagogicznej.
- Numer konta bankowego do wypłaty świadczenia.
- Dodatkowe zaświadczenia o kwalifikacjach zawodowych.
Wymagane dokumenty to także wniosek o emeryturę (EMP). Dołącz informację o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Potrzebne jest zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (ERP-7). ZUS może wymagać oświadczenia wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów (druk ZUS Rp-9). Czasem potrzebne jest zeznanie świadków (druk ZUS Rp-8).
Kiedy można złożyć wniosek o nową emeryturę nauczycielską?
Wnioski o wcześniejszą emeryturę można składać od sierpnia 2024 roku. Możliwość składania wniosków zależy od daty urodzenia. Nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 roku mogą składać wnioski od 1 września 2024 roku. Nauczyciele urodzeni między 31 sierpnia 1966 roku a 1 września 1969 roku mogą przejść na emeryturę od 1 września 2025 roku. Nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 roku mogą korzystać z przepisów od 1 września 2026 roku. Istotne jest złożenie wniosku przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.
Od kiedy można ubiegać się o wcześniejszą emeryturę?
Wnioski można składać od sierpnia 2024 roku. Dokładny termin zależy od Twojej daty urodzenia.
Jak ZUS obliczy wysokość nowej emerytury nauczycielskiej?
Wysokość emerytury oblicza Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Podstawą obliczeń jest zgromadzony kapitał. Kapitał początkowy ma duże znaczenie. ZUS sumuje zwaloryzowane składki. Dolicza zwaloryzowany kapitał początkowy. Sumę dzieli przez średnie dalsze trwanie życia. Wysokość emerytury nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury. Minimalna emerytura ustawowa od 1 marca 2024 roku wynosi 1780,96 zł brutto.
Wysokość emerytury nauczycielskiej w 2025 roku wynosi 3548,14 zł brutto. ZUS udostępni kalkulator do obliczania nowej emerytury nauczycielskiej. Kalkulator emerytalny ZUS pomoże oszacować przyszłe świadczenie. Co ze środkami z OFE i subkonta? Środki te są uwzględniane przy obliczaniu wysokości emerytury.
Czy ZUS pomoże w obliczeniu emerytury?
Tak, ZUS udostępni specjalny kalkulator. Pomoże on oszacować wysokość Twojej emerytury.
Czy można łączyć nową emeryturę nauczycielską z pracą?
Można łączyć nową emeryturę nauczycielską z inną pracą zarobkową. Praca ta nie może być jednak pracą nauczyciela. Jeżeli podejmiesz pracę nauczyciela, Twoje prawo do emerytury ustanie. Możesz pracować w łącznym wymiarze do ½ obowiązkowego wymiaru zajęć. Dotyczy to pracy innej niż nauczycielska.
Zasady te mają zapobiegać pobieraniu świadczenia emerytalnego. Jednocześnie nie można kontynuować pełnej pracy w zawodzie nauczyciela. ZUS kontroluje łączenie pracy i emerytury. Sprawdź szczegółowe przepisy w ZUS.
Czy mogę pracować jako nauczyciel po przejściu na nową emeryturę?
Nie, po przejściu na nową emeryturę nie możesz kontynuować pracy jako nauczyciel. Możesz podjąć inną pracę zarobkową.
Nowa emerytura nauczycielska a świadczenie kompensacyjne – co wybrać?
Nauczyciele mają trzy możliwości dotyczące przejścia na emeryturę. Mogą przejść na emeryturę bez względu na wiek. Mogą skorzystać z obniżonego wieku. Mogą przejść na emeryturę po osiągnięciu wymaganego wieku. Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne stanowi zabezpieczenie przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Emerytura stażowa umożliwia wcześniejsze zakończenie kariery zawodowej.
Nowa emerytura nauczycielska to kolejna opcja. Różnice w obliczaniu wysokości NSK i nowej emerytury są istotne. NSK jest świadczeniem okresowym. Wypłaca się je do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego. Nowa emerytura jest świadczeniem docelowym. Jest to emerytura, którą będziesz pobierać na stałe. Wybór między nimi zależy od Twojej indywidualnej sytuacji. Skonsultuj się z doradcą ZUS. Doradca rozwieje Twoje wątpliwości dotyczące prawa do emerytury.
Czym różni się nowa emerytura od świadczenia kompensacyjnego?
Nowa emerytura to świadczenie stałe, wypłacane dożywotnio. Świadczenie kompensacyjne to świadczenie okresowe, wypłacane do osiągnięcia wieku emerytalnego.
Podstawa prawna i dodatkowe informacje
Nowe przepisy regulujące emeryturę nauczycielską obowiązują od września 2024 r. Podstawą prawną jest nowelizacja Karty Nauczyciela. Zmiany wprowadza Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. Ważne akty prawne to:
- Karta Nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982 r. (Art. 1, Art. 88 ust. 1, Art. 88 ust. 2a)
- Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. (Art. 6)
- Ustawa o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych z dnia 22 maja 2009 r. (Art. 9)
- Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Nauczyciele urodzeni po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r. muszą spełnić dodatkowy warunek. Dotyczy to prawa do emerytury bez względu na wiek. ZUS jest instytucją odpowiedzialną za wypłatę emerytur. Oficjalny serwis ZUS to www.zus.pl. Serwis ezus.pl także dostarcza informacji. Możesz złożyć wniosek o rozwiązanie stosunku pracy. Skorzystaj z porad prawnych online. Zbieraj świadectwa pracy i dokumenty w trakcie kariery. Ułatwi to proces wnioskowania o emeryturę.
Gdzie szukać szczegółowych informacji o przepisach?
Szczegółowe informacje znajdziesz w Karcie Nauczyciela oraz na stronie internetowej ZUS. Przepisy reguluje Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r.
Zobacz także:
- Czy szkoła średnia i studia wliczają się do stażu pracy do emerytury?
- Awans zawodowy nauczyciela – ścieżka kariery i nowe przepisy
- Zarobki nauczycieli w 2024 roku – wszystko o podwyżkach
- Ile zarabiają nauczyciele w Polsce? Aktualne stawki i dodatki w 2024 i 2025 roku
- Ile zarabia nauczyciel wychowania fizycznego w Polsce?